*VAHDET-İ VÜCUD NEDİR?*

hinduizmin advaite vedanta okuluna göre onların inançları şöyle:

kainatın kendisi idrak/şuur sahibi değil bizzat idrakin kendisidir. ve bu şuur Brahmandır. Brahmanın hiç bir sıfatı yoktur ve kesinlikle kişiliği/şahsı yoktur. bu ne nedenle en iyi tanımlanması : sonsuz mevcud varlık, sonsuz idrak, sonsuz mükemmel mutluluktur. sonsuz bir ışık kaynagı gibi, kendini mutlak olarak bilmektedir. advaitinlere göre Brahman en yüksek/nihayi Hakikat oldugundan, dolayısı ile ona ragmen yapılan karşılaştırmalar, yani, onun haricinde diğer şeyler mesela varlık alemi, ve onun çeşitliliği, yaşayan canlılıların tüm haricdeki tüm kişilikleri gerçek değildir. mevcud olan ve olacak olan herşey ondan çıkmadır. bu insan anlayışının üstünde oldugundan, sıfatsız olana sıfat yakıştırmak , Brahmanın gerçekliğinden sapmak olur.

Advaitinler ayrıca hind kozmolojisindeki saguna brahman ve nirguna brahman konseptine de inanırlar. fakat diğer hindu okullarından ayrıldıkları yer mutlak hakikatın nirguna brahman oldugudur. nirguna brahman, yukarda bahsettiğimiz sıfatları olmayan Brahmandır. saguna brahman sıfatları ile bilinen Brahmandır. sıfatsız Brahmanın, maya denen ve tüm bu haricteki yanılgıyı oluşturan bir kudreti vardır. bu yanılsama oluşturan mayanın etkisi altında Brahman, ilah olarak bilinir. o zaman ona İshvara derler. (ishvara kelime itibari ile Rab kelimesiyle eşanlamlı). bu nedenle ilah; Brahmanın, aynen ayığışıgının göl üzerindeki yansıması gibi bir yansımadır. saguna brahman sıfatları olan Brahman oldugundan ve kendisi ilah olarak bilindiğinden: herşeyi bilen, her zaman her yerde var olan, cisimsiz/maddi olmayan, dilediğini yapan, dünyanın yaratıcısı idare edicisi yok edicisi, sonsuz ve değişmez olan, hazır ve nazır olan, herşeyden aşkın olan, mutlak sevgi ve adaletle dolu, kendisinde bir kişiliği olan, ve kendisine kul olunan tapınılan ... gibi sıfatlarla ve özelliklerle anılır.

advaiti inanışına göre denklem çok basittir, evrensul ruh "atman", Brahman ın tüm bu illizyonu meydana getiren mayasının etkisi ile birden fazla bedende bireysel ve ayrı ruhlar olarak görülür. perdeler kaldırılığı zaman atmanın yani bireysel zannedilen ruhların, Brahmanın kendisi oldugu müşahede edilir. öyleyse enesini/benliğini yitiren ve Brahmandan ayrı mevcudluğunu red eden biri vahdete erer. buna moksha diyorlar. böylelikle bir ruh reenkarnasyonununda sonuna gelmiş olur ve ruh özgürleşir. mokshaya ermek için dört tane yoga vardır: karma-yoga (en Yüce için çalışmak), jnana-yoga (en Yüce yi tefekkür etmek/tanımak), raja-yoga (en Yüce için murakabe-meditasyon-yoga-zikr yapmak), bhakti-yoga (muhabbet ve ihlasla Yüce olana himet etmek).



bu yukarda 3 paragraf olarak özetlemeye çalıştığım kozmoloji, hindu dinin tek bir okulunun görüşleri ve bu görüşler dallanıp budaklandırlarak şimdiki hem çok tanrılı hem de herşeyi bir gören, tekçi, panteist inanışlar zincirini ortaya çıkarıyor.

bizdeki vahdeti vucud incelendiğinde onla bu kısaca bahsini verdiğimiz filozofi araında ki benzerlikler görülmüş olmaktadır. bizdeki ilk sıfatları yok sayma, vahdetçilik, varlığın tekçiliği akımları hind, yunan eserlerinin arapçaya tercümesiyle başlamış sonra dallanarak diğer yapıların içine hem inanç dünyasında hem de pratikte yerlemiştir, sızmıştır.